Alimenty zgodnie z art. 128 KRO to środki utrzymania, a także środki wychowania. Polski system prawny przewiduje tzw. obowiązek alimentacyjny, czyli najprościej rzecz ujmując obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania. W ramach niniejszego artykułu skupimy się na obowiązku alimentacyjnym, który obciąża rodziców względem dziecka, zarówno małoletniego jak i pełnoletniego.
Jaka wysokość alimentów – od czego zależy wysokość alimentów
Wysokość alimentów, które mają być przekazywane na rzecz dziecka, uzależniona jest od kilku przesłanek, a mianowicie:
- usprawiedliwionych potrzeb dziecka – oblicz wysokość miesięcznych kosztów utrzymania dziecka (dodaj do siebie poszczególne wartości, jakie wydatkowane są na dziecko – liczy się wszystko tj. żywność, odzież, obuwie, zajęcia dodatkowe, koszty dojazdów do szkoły, żłobka, czesne za szkołę, przedszkole, żłobek, przyjemności dla dziecka, czyli kino, figloparki, zabawki itp., środki higieniczne, leki, wizyty lekarskie, a także koszty utrzymania mieszkania/domu, w którym mieszkacie podzielone na liczbę mieszkańców (czyli wg udziału) – jeżeli mieszkacie w domu np. we trzech, to podziel wartość rachunków, opłat na 3);
- możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej do płacenia alimentów – warto wskazać, że w sprawie o alimenty nie do końca liczy się, ile taka osoba zarabia, ale liczy się, jakie ma możliwości zarobkowe. Ta okoliczność służy przede wszystkim temu by osoby zobowiązane do płacenia alimentów, nie mogły się od nich uchylić, wskazując np. że są bezrobotne. Dzięki temu sąd będzie mógł zasądzić należne alimenty nawet w sytuacji, gdy ktoś uchyla się od pracy, ukrywa zarobki. Dodatkowo, co warto podkreślić, dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicem;
- możliwości zarobkowych rodzica, który sprawuje bezpośrednią pieczę nad dzieckiem;
- częstotliwości kontaktów dziecka z osobą zobowiązaną do płacenia alimentów i jego udziału w życiu dziecka – bardzo często zdarza się, że ojciec lub matka dziecka przestają się nim interesować, nie odbywają z dzieckiem kontaktów, a cały trud wychowania dziecka spoczywa na drugim rodzicu, w takiej sytuacji w ramach sprawy o alimenty sąd może obciążyć rodzica, który nie uczestniczy w życiu dziecka całością kosztów jego utrzymania;
Jak można ustalić alimenty
Istnieje kilka możliwości w zakresie ustalenia alimentów, warto podkreślić, że nie zawsze sprawa musi skończyć się w sądzie. W pierwszej kolejności, jeżeli jesteście zgodni co do wysokości alimentów na dziecko, możecie zawrzeć umowę samodzielnie, bez udziału innych podmiotów. Trzeba jednak zaznaczyć, że umowa taka w przypadku uchylania się od płatności przez zobowiązanego do zapłaty nie będzie podlegać egzekucji (tzn. nie można jej zanieść do komornika, bo nie będzie miał podstaw do egzekucji). Kolejnym sposobem ustalenia alimentów jest ugoda zawarta przed notariuszem. Ta opcja daje możliwość egzekucji, jeżeli w akcie notarialnym znajdzie się oświadczenie zobowiązanego do alimentów rodzica o poddaniu się egzekucji. W sytuacji, gdy istnieje między wami konflikt co do wysokości należnych alimentów, nie możecie w tym zakresie dojść do porozumienia, warto skorzystać z możliwości przeprowadzenia mediacji i zawarcia ugody przed mediatorem. Mediacja jest całkowicie dowolna i w każdym czasie można od niej odstąpić. Warto podkreślić, że atmosfera podczas mediacji nie jest tak formalna jak w sądzie. Ugoda zawarta przed mediatorem przesyłana jest do sądu. Sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności.
Jeżeli wskazane wyżej rozwiązania nie odniosą odpowiedniego skutku, to ostatecznym sposobem na uregulowanie alimentów jest dochodzenie ich na drodze sądowej. W tym celu konieczne jest, sporządzenie odpowiedniego pozwu i wniesienie go do właściwego sądu. Warto jednocześnie podkreślić, że nawet jeżeli sprawa znajdzie się przed sądem, to zawsze może zakończyć się zawarciem ugody przez strony, o ile taką chęć wyrażą.
Do kiedy płaci się alimenty – kiedy nie trzeba płacić alimentów
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka powstaje z chwilą urodzenia dziecka i trwa do czasu, kiedy dziecko będzie w stanie samodzielnie się utrzymać. Polski system prawny nie przewiduje sztywnej granicy, po której przekroczeniu obowiązek alimentacyjny wygasa. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wskazuje, jednak kiedy możemy domagać się uchylenia alimentów: „Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się”. Tak więc, w sytuacji, gdy jesteś zobowiązany do płacenia alimentów na pełnoletnie dziecko, na mocy wyroku sądu lub ugody, a alimenty te są dla ciebie nadmiernym obciążeniem (bo np. uległeś wypadkowi, straciłeś pracę) lub twoje dziecko nie stara się o zdobycie na siebie środków utrzymania, a nie kontynuuje nauki lub ją kontynuuje i ma możliwość podjęcia pracy, lub podjęło pracę i posiada środki utrzymania, to masz podstawy do wystąpienia z pozwem o uchylenie alimentów.
W zakładce wzory pozwów znajdziesz, profesjonalny wzór pozwu o alimenty przygotowany przez adwokata, w ramach zakupionego produktu otrzymasz:
- Szablon pozwu o podwyższenie alimentów do uzupełnienia.
- Instrukcję uzupełnienia pozwu o podwyższenie alimentów.
- Przykładowo wypełniony pozew o podwyższenie alimentów.